به گزارش روزشنبه ایرنا به نقل از دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، درس گفتار قرآن كریم در هشتمین روز از ماه مبارك رمضان به موضوع 'تعادل نگاه اسلام به دنیا وآخرت' اختصاص دارد كه به شرح ذیل است:
سوره مباركه أعراف آیه 32
قُل مَن حَرَّمَ زینَةَ اللَّهِ الَّتی أَخرَجَ لِعِبادِهِ وَالطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزقِ ۚ قُل هِیَ لِلَّذینَ آمَنوا فِی الحَیاةِ الدُّنیا خالِصَةً یَومَ القِیامَةِ ۗ كَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الآیاتِ لِقَومٍ یَعلَمونَ ﴿32﴾
بگو: «چه كسی زینتهای الهی را كه برای بندگان خود آفریده، و روزیهای پاكیزه را حرام كرده است؟!» بگو: «این‌ها در زندگی دنیا، برای كسانی است كه ایمان آورده‌اند؛ (اگر چه دیگران نیز با آن‌ها مشاركت دارند؛ ولی) در قیامت، خالص (برای مؤمنان) خواهد بود.» این گونه آیات (خود) را برای كسانی كه آگاهند، شرح می‌دهیم!
**فرق عمده پیشرفت اسلامی و غربی
اسلام انسان را یك موجود دوساحتي می‌داند؛ داراي دنیا و آخرت؛ این پایه‌ي همه‌ي مطالبي است كه در باب پیشرفت باید در نظر گرفته بشود؛ شاخص عمده این است؛ فارقِ عمده این است. اگر یك تمدني، یك فرهنگي و یك آئیني، انسان را تك ساحتي دانست و خوشبختي انسان را فقط در زندگي ماديِ دنیائي به حساب آورد، طبعاً پیشرفت در منطق او، با پیشرفت در منطق اسلام - كه انسان را دو ساحتي می‌داند - بكلي متفاوت خواهد بود. كشور ما و جامعه‌ي اسلامي آن وقتي پیشرفته است كه نه فقط دنیاي مردم را آباد كند، بلكه آخرت مردم را هم آباد كند. پیغمبران این را می‌خواهند: دنیا و آخرت. نه دنیاي انسان باید مغفول عنه واقع بشود به توهم دنبالگیري از آخرت، نه آخرت باید مغفول عنه واقع بشود بخاطر دنبالگیري از دنیا. این بسیار نكته مهمي است. اساس، این است. آن پیشرفتي كه در جامعه اسلامي مورد نظر است، اینچنین پیشرفتي است.
چند جور انحراف ممكن است در اینجا بوجود بیاید:
یكي این است كه كساني دنیا را اصل بدانند و از آخرت فراموش كنند؛ یعني همه تلاش جامعه و برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران و حكومت، براي این باشد كه زندگي مردم را از لحاظ دنیائي آباد كنند: مردم پول داشته باشند، ثروت داشته باشند، راحت باشند، مشكل مسكن نداشته باشند، مشكل ازدواج نداشته باشند، مشكل بیكاري نداشته باشند؛ فقط همین! اما از لحاظ معنوي در چه وضعي باشند، مطلقا مورد توجه قرار نگیرد. این یك انحراف است.
یك انحراف دیگر این است كه از دنیا غفلت كنند؛ از دنیا غفلت كردن یعني از مواهب حیات و مواهب زندگي غفلت كردن و به آن بي‌اعتنائي كردن؛ این هم یك انحراف دیگر است. مثل بسیاري از گرفتاري‌هائي كه در مجموعه دینداران در گذشته اتفاق افتاده: اقبال به مسائل اخروي و دیني، و بي‌توجهي به مواهب عالم حیات و استعدادهائي كه خداي متعال در این عالم قرار داده است؛ این هم یكي از انحرافهاست. «هو الذّي انشأكم من الارض و استعمركم فی‌ها»؛ (1) خدا شما را مأمور كرده است به آبادي زمین. آبادي یعني چه؟ یعني استعدادهاي بي‌پایاني كه در عالم ماده وجود دارد را یكي یكي كشف كردن، آن‌ها را در معرض استفاده‌ي انسان قرار دادن و انسان را به این وسیله به جلو بردن. این مسئله علم و تولید علم و این مسائلي كه ما می‌گوئیم، ناظر به این است.
یك انحراف دیگر هم این است كه انسان در زندگي شخصي خود، مواهب حیات و نیازهاي مادي را دست كم بگیرد و مورد بي‌اعتنائي قرار بدهد؛ این هم در اسلام گفته نشده، خواسته نشده؛ بلكه عكسش خواسته شده: «لیس منّا من ترك اخرته لدنیاه و لا من ترك دنیاه لاخرته». (2) اگر آخرت را به خاطر دنیا ترك كردید در این امتحان مردودید؛ اگر دنیا را هم به خاطر آخرت ترك كردید در این امتحان مردوید. (3)
**دلباخته نباید شد، رها هم نباید كرد!
اسلام در نگاه به انسان به عنوان یك فرد، توصیه می‌كنند زهد بورزد. زهد یعني دلباخته و دلبسته دنیا نشود؛ اما در عین اینكه توصیه به زهد می‌كنند، قطع رابطه با دنیا و كنار گذاشتن دنیا را ممنوع می‌شمارند. دنیا چیست؟ دنیا همین طبیعت، همین بدن ما، زندگي ما، جامعه‌ي ما، سیاست ما، اقتصاد ما، روابط اجتماعي ما، فرزند ما، ثروت ما، خانه ماست. دلبستگي به این دنیا، دلباخته شدن به این نمونه‌ها، در این خطاب فردي، كار مذمومي است. دلباخته نباید شد. این دلباخته نشدن، دلبسته نشدن، اسمش زهد است؛ اما این‌ها را رها هم نباید كرد. كسي از متاع دنیا، زینت دنیا، از نعمتهاي الهي در دنیا رو برگرداند، این هم ممنوع است. «قل من حرّم زینة اللَّه الّتي اخرج لعباده و الطّیبات من الرّزق قل هي للّذین امنوا» (4)؛ یعني كسي حق ندارد كه از دنیا اعراض كند. این‌ها جزو مسلّمات و معارف روشن دین است كه من نمی‌خواهم توضیح بدهم. این، نگاه فردي است. در این نگاه به فردِ انسان، اسلام استفاده‌ي از لذائذ زندگي و لذائذ حیات را براي او مباح می‌كنند؛ اما در كنار او یك لذت بالا‌تر را كه لذت اُنس با خدا و لذت ذكر خداست، آن را هم به او یاد مي‌دهند. انسان در یك چنین راهي به عنوان انسانِ اندیشمند و داراي اختیار، باید انتخاب كند و در این صراط حركت كند و برود. (5)
امیرالمؤمنین به كسي برخورد كرد كه زن و زندگي و خانه و همه چیز را كنار گذاشته بود و به عبادت پرداخته بود؛ فرمود: «یا عدّي نفسه»، (6) اي دشمن كوچك خویشتن! با خودت داري دشمني می‌كني؛ خدا این را از تو نخواسته. (...) بنابراین تعادل دنیا و آخرت و نگاه به دنیا و آخرت - هم در برنامه‌ریزي، هم در عمل شخصي و هم در اداره‌ي كشور - لازم است. این یك شاخص عمده‌ي پیشرفت است. (6)
پی‌نوشت:
1) هود: 61
2) من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج 3، ص 156. «وَ قَالَ ع لَیْسَ مِنَّا مَنْ تَرَكَ دُنْیَاهُ لآِخِرَتِهِ وَ لَا آخِرَتَهُ لِدُنْیَاهُ» امام صادق علیه السلام فرمودند: كسی كه دنیایش را به خاطر آخرتش و [یا كسی كه] آخرتش را برای دنیایش رها كند از ما نیست.
3) بیانات در دیدار استادان و دانشجویان كردستان 1388/02/27
4) أعراف: 32
5) بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسي مشهد 1386/02/25
6) نهج‌البلاغه: خطبه 209
كاربران می توانند با مراجعه به آدرس http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=20547
از این مطلب استفاده كنند.
سیام**9103** 1418
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
